W tym roku w związku ze stanem pandemii wszyscy spędzimy czas tradycyjnej „majówki” w zaciszu domowym. Warto pamiętać, że pierwsze trzy dni maja to dni świąteczne. I tak:
- 1 maja to Międzynarodowe Święto Pracy obchodzone od 1890 r. na cześć strajku robotników w Chicago z 1886 r., w naszym kraju święto to często utożsamiane jest z latami 1945-1989 i czasami PRL-u, w którym to 1 maja organizowano wielkie pochody zamieniające się w przemarsze na cześć władz.
- 2 maja od 2004 roku to dzień flagi Rzeczpospolitej. Dlaczego akurat ten dzień? To właśnie tego dnia zdobywający w 1945 r. Berlin żołnierze z 1 Dywizji Kościuszkowskiej zatknęli flagę na kolumnie zwycięstwa w Tiergarten w Berlinie. Po drugie, w czasach PRL, 2 maja obywatele mieli nakaz zdejmowania flag, tak aby nie były one wywieszone podczas nieuznawanego przez władze święta 3 maja. Zgodnie z uchwałą Sejmu II Rzeczpospolitej z 1 sierpnia 1919 roku „Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolory biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny-biały, dolny zaś-czerwony.” Stosunek długości do szerokości chorągwi dla flagi państwowej wynosił 5:8.
- Uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją.
Autorami Konstytucji 3 maja byli Król Stanisław August Poniatowski
Ignacy Potocki
i Hugo Kołłątaj.
Nie obeszło się bez przeszkód podczas obrad w trakcie których uchwalono Konstytucję.
W czasie obrad Sejmu Czteroletniego wielu posłów, pracujących na zlecenie państw ościennych (Rosji, Prus czy Austrii), sprzeciwiało się powołaniu ustawy zasadniczej. Okazja nadarzyła się 3 Maja 1791 roku, wówczas wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził konstytucję, a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał.
Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej.Konstytucja 3 maja znosiła takie „narzędzia władzy szlacheckiej” jak liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich. W dniu ustanowienia Konstytucji 3 maja przestaje istnieć Rzeczpospolita Obojga Narodów a w jej miejsce zostaje powołana Rzeczpospolita Polska.
Zniesiona została też wolna elekcja, która w wieku XVIII w ogóle się nie sprawdziła, jej miejsce zastępuje władza dziedziczna.
Katolicyzm został uznany za religię panującą, jednocześnie zapewniono swobodę wyznań.
Aby Konstytucja była zawsze aktualna co 25 lat miał się zbierać Sejm Konstytucyjny, który miałby prawo zmienić zapisy w konstytucji.
Konstytucja 3 Maja obowiązywała zaledwie 15 miesięcy. Zapoczątkowała reformę ustroju, ale nigdy nie została w pełni wprowadzona w życie, a mimo to przeszła do historii jako najważniejsze wydarzenie w dziejach I Rzeczypospolitej.
Dzieło Konstytucji zostało udaremnione. Nastąpiły rządy targowiczan - prześladowanie reformatorów i ich zwolenników. Wielu patriotów musiało uciekać z kraju.
Konsekwencją przegranej Polaków był II rozbiór Polski w 1793 roku, a następnie w 1795 roku III rozbiór, który zlikwidował niepodległe państwo polskie na 123 lata.
Święto Konstytucji 3 maja podczas II wojny światowej w czasie okupacji niemieckiej i radzieckiej Święto zostało zdelegalizowane. Dopiero w 1981 roku władza ludowa zezwoliła na obchody 3-majowe. Od 1989 roku Święto Konstytucji 3 maja – znów jest świętem narodowym a od 2007 roku obchodzone jest również na Litwie.
Dniu Trzeci Maja, dniu nam święty,
hołd ci należy nieść,
choć dziś narodu cel wytknięty,
pamięci twojej cześć!
W sercach ci trzeba wznieść ołtarze,
Za jasny wspomnień kwiat,
który rokrocznie niesiesz w darze
z minionych dawnych lat…
Święto przeszłości – świętem dla nas,
bo nas nie spodli wróg.
Czcić je będziemy po wieczny czas,
Tak nam dopomóż Bóg!”
W. Dalewska
Jak można uczcić wszystkie te następujące po sobie święta? Najprostszą metodą, do której wszystkich serdecznie zachęcamy jest wywieszenie Flagi Rzeczpospolitej Polskiej na terenie swojej posesji. W ten prosty sposób możecie okazać szacunek symbolom narodowym Polski i naszemu dziedzictwu kulturowemu.
Naszych uczniów zachęcamy do skorzystania ze strony i pogłębienia wiedzy historycznej. Wszystko, co powinniśmy wiedzieć o Konstytucji 3 Maja: https://padlet.com/ewatarapata/aievwfpdkagp4wb1?fbclid=IwAR1gDPK--EGhzWHMML3eNez5wV5-hQSu441VPJY0i3yp8C9wQpk4Iy-bVOk